Historisch Genootschap Waddinxveen

Vertelbank 11: Coenecoop (direct over de brug tegenover de Apollolaan, links beneden op het dijkje)

Linksonder

Spijsfabriek C.P. Broer

Cornelis Peter Broer wordt in 1877 aan de Zuidkade te Waddinxveen geboren als derde zoon van bakker Klaas Broer. In december 1905 trouwt hij met een dochter van meubelfabrikant F.J.Modderkolk. Het jonge paar vertrekt direct na de jaarwisseling naar Maassluis, alwaar het een bakkerij heeft gekocht. Zo treedt C.P. Broer als bakker  in de voetsporen van zijn vader.

Het is hard en lang werken als bakker. ’s Morgens vroeg brood bakken, daarna uitventen en ’s middags na een korte pauze koek en  banket bakken. Voor dat laatste produceerde in die tijd elke bakker zelf zijn ingrediënten als spijs en marsepein.  Sommige spijssoorten dienden voor vulling in gevulde koeken en rondo’s, andere voor banketkoekjes als weesper moppen en bitterkoekjes. Marsepein had men nodig voor gebak en taartversiering.

Als Cor in 1917 een keer een calculatie maakt voor wit- en bruinbrood, ontdekt hij dat er geen droog brood met brood valt te verdienen. Hij beschikt over goede receptuur en maakt hij meer spijs dan voor eigen gebruik nodig is. Die verkoopt hij aan zijn collega’s in het Westland. Door zijn grotere aanpak blijkt dit een beter verdienmodel dan het brood. Dus verkoopt Cor in 1919 zijn bakkerij en keert terug naar zijn geboorteplaats. Daar begint hij in januari 1920 aan de Noordkade in een  bescheiden fabriekje spijssoorten te fabriceren. Hij spreekt de bakkerstaal, maakt kennelijk kwaliteitsproducten en weet daardoor zijn spijs gemakkelijk te slijten. Het jonge bedrijf maakt een een groeispurt door.

Als in 1923  de aan de Kerkweg gevestigde stoelenfabriek Exelsior van Radder te koop, staat koopt Cor dit karakteristieke pand en verbouwt het tot een geschikte productieruimte.  De omzet stijgt en Broer wordt een begrip in de Nederlandse bakkerij.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog komt het bedrijf van lieverlede stil te liggen omdat de aanvoer van grondstoffen stagneert en suiker – het belangrijkste element in alle receptuur – niet voldoende te krijgen is.

Na de Bevrijding  komt het gewone leven beetje bij beetje weer op gang maar suiker en andere grondstoffen worden mondjesmaat en op toewijzing verdeeld. De bakkers leverden hun suikertoezegging in voor een bepaalde hoeveelheid spijs. Uit heel Europa kwamen aanvragen voor spijs, marsepein en fondant maar door bovenstaande oorzaken kon aanvankelijk niet geleverd worden.

Inmiddels is de tweede generatie aangetreden en op grond van de goede naam en kwaliteit van de producten is er een gezonde groei bij de binnenlandse ambachtelijke bakkerij. In het westen wordt met eigen vertegenwoordigers  gewerkt, in de rest van het land met een groot aantal grossiers. Als in de jaren zeventig de derde generatie aantreedt, gaat die zich meer  toeleggen op de afzet aan grote industrieën die gefocust zijn op het groeiende aantal supermarkten. Daarnaast wordt de productie van gebakpoeders opgeschaald omdat een verdere groei in spijs voor de binnenlandse markt bij een vrij groot marktaandeel een onrealistisch scenario is. In 1990 wordt een nieuwe gebakpoederlijn annex distributiecentrum in Coenecoop betrokken.

De economische eenwording in Europa biedt kansen voor export, maar die kansen onder eigen naam te ontwikkelen, dát is  een brug te ver. Door een  stabiele en hoge kwaliteit levert Broer Bakkerijgrondstoffen speciaal samengestelde producten  onder privaat label aan grote buitenlandse partijen. Zo ook aan een Unileverdochter in Duitsland en omdat Unilever zijn portfolio van margarines voor de bakkerij wil uitbreiden, komt in 1990 de overname en inlijving van Broer  tot stand. Met alle mondiale vestigingen moet dat nieuwe kansen gaan bieden. Binnen Unilever komt echter na enige jaren een reorganisatie op gang. Die moet het aantal merken en activiteiten gaan reduceren en laat slechts ruimte voor producten met flink hogere marges dan in de bakkersland gewoon is. Daarom worden alle bakkerijactiviteiten afgestoten en Broer gaat in andere handen over. In 1995 was de spijsfabriek al van de Kerkweg verhuisd naar een nieuwe en moderne fabriek op Coenecoop, naast het distributiecentrum. Daar gaat de poederfabriek  dan ook mixen voor de ijsfabricage maken en dat neemt een hoge vlucht. Spijs en ijs blijken goed te matchen door de verschillende seizoenspieken.

In 2018 gaat het bedrijf over in handen van de Orklagroep uit Zweden, die al eerder Sonneveld uit Papendrecht had overgenomen. Dat bedrijf is gespecialiseerd in producten voor de broodbereiding. Waar Broer specialist is op het gebied van banket, vormen beide bedrijven nu een sterke combinatie voor de levering aan de bakkerij. Ze werken samen onder de naam Sonneveld.


Cultuurhistorie van de Parel aan de Gouwe